Genk

Genk is een stad in de Belgische provincie Limburg. De stad telt ruim 64.000 inwoners en is een van de belangrijkste industriele steden van Vlaanderen. Dit, in het verleden met name door de aanwezigheid van drie steenkoolmijnen en tegenwoordig door haar ligging aan de autosnelweg E314 en het Albertkanaal. Genk verwierf pas in het jaar 2000 de titel van stad. Het grenst in het zuid-westen aan Hasselt.

Geschiedenis

Coat of arms of Genk1 Genk is ontstaan uit een Keltische nederzetting. Dit leren ons de vondsten van verschillende gebruiksvoorwerpen. Het dorp werd gekerstend in de vroege Middeleeuwen. Uit deze tijd werd een houten zaalkerkje teruggevonden. De naam Genk wordt voor het eerst vermeld in een schenkingsakte van 13 december 1108 ("Geneche"). Genk bleef bijna 800 jaren lang een landelijk gehucht of dorpje (in het Latijn: "vicus") met om en bij de 200 a 500 inwoners, pas begin 20e eeuw begon de massale immigratie van buitenaf (en buitenland) op gang te komen. De rust en het onaangeroerde landschap zorgden ervoor dat verschillende kunstenaars, vooral landschapschilders waaronder Willem Roelofs, Edmond Tschaggeny, Francois Roffiaen, Isidore Verheyden, Joseph Coosemans, Anna Boch, Emile Van Doren, Armand Maclot, Jan Habex en vele anderen naar het dorpje afzakten. Er wordt dan ook gesproken van een zogenaamde Genkse school. Ook de Nederlandse schrijfster Neel Doff vond een onderdak in de gemeente (de villa, Chalet des Houx, lag op een heuvel in de Nieuwstraat, ze werd intussen afgebroken).

Op 20 mei 1901 ontdekte de Luikse professor Andre Dumont in het buurdorp As een steenkoollaag, een gebeurtenis die een immense invloed zou hebben op het slaperige dorpje. In 1902 vond men ook in Genk steenkool. Op 3 juni 1914 om half twee 's middags werd de eerste steenkool bovengehaald. Niet lang daarna opende de mijn van Winterslag en even later de mijnen van Waterschei en Zwartberg. In 1930 telde de gemeente reeds 24.574 inwoners, vooral ingeweken mijnarbeiders. De jaren zestig waren crisisjaren voor de steenkoolnijverheid. In 1966 werd de mijn van Zwartberg gesloten. Dankzij de gunstige ligging, tegen Hasselt, en langs het Albertkanaal vestigden enkele grote bedrijven zich in de gemeente, zoals de autoconstructeur Ford. In de jaren 80 sloten ook de twee overgebleven mijnen.

Genk nu

genk markt In Genk zijn er momenteel vele nieuwe bouwprojecten.

Het nieuwe stadsplein is een van de grootste bouwprojecten ooit in de provincie Limburg en omvat 111 nieuwe appartementen, 26 nieuwe winkelruimtes, een hotel, een ondergrondse parkeergarage van 752 plaatsen, een gloednieuwe bibliotheek (een ontwerp van architect Claude Vasconi) en een aantal daktuinen.

De voormalige mijnsite van Winterslag is omgebouwd tot een culturele site (C-Mine) die onder andere een bioscoop en het cultuurcentrum van Genk zal omvatten samen met nieuwe bedrijven en woningen.

Er is een gloednieuw jeugdcentrum gebouwd dat een jeugdhuis en een fuifzaal herbergt. Dit is tegenwoordig het nieuwe ontmoetingscentrum voor jongeren in Genk.

In het sportcentrum is een nieuw zwembad gebouwd.

Multicultureel

Genk kende door het mijnverleden verschillende immigratiegolven (eerst uit Polen en Oekraine, daarna uit Italie en nog later uit Turkije en Marokko. Hierdoor is ongeveer een derde van de burgers van allochtone afkomst. De Italiaanse gemeenschap is de grootste en omvat zowat 10.000 personen. In Genk zijn in totaal zo'n 85 verschillende nationaliteiten terug te vinden. Dit alles maakt van Genk een multiculturele stad. De meeste Genkenaren zijn daarmee opgegroeid en hebben hier weinig problemen mee. Inwoners van vooral gemeenten zonder mijnverleden bekijken het negatiever en praten over Genk als migrantenstad. Uit een enquete in 2000 bleek echter dat vele Genkenaren dat standpunt niet deelden.

Het multiculturele karakter van Genk kan men ook in religieuze gebouwen zien: Genk telt vier Turkse moskeeen, een Marokkaanse moskee, een Oekraiens-Orthodoxe kerk, een Oekraiens-Katholieke kerk en een Grieks-Orthodoxe kerk.

Industrie

Inmiddels is Genk uitgegroeid tot de derde industriestad van Vlaanderen en heeft de stad het grootste industriepark van Limburg, namelijk Genk-Zuid. Dit park heeft een oppervlakte van 15,87 km2 waarvan het grootste gedeelte in Genk ligt met uitlopers in de aangrenzende gemeenten Bilzen, Diepenbeek en Zutendaal. Enkele bekenden bedrijven zijn onder andere Ford (gesloten in 2014), Nitto, Ugine & ALZ (Arcelor, DSM en Elektriciteitscentrale Langerlo. Met ruim 25.000 industriele arbeidsplaatsen (op een totaal van 40.000) in meer dan 300 bedrijven is Genk inmiddels de belangrijkste werkverschaffende gemeente van Limburg in de industrie.

De vroegere steenkoolhaven van Genk, nu 'haven Genk', groeit snel. Er is onlangs een nieuw hoofdkwartier gebouwd en de overslag neemt toe. Na de mijnsluitingen gingen de activiteiten van de haven achteruit, maar door de grote industriele bedrijvigheid in de omgeving nemen de havenactiviteiten opnieuw toe.

Daarnaast maakt Genk deel uit van het Economisch Netwerk Albertkanaal.

Winkelcentrum

Genk is ook de tweede winkelstad van Limburg. Vooral de 3 shoppingcentra (Shopping 1, 2 en 3) zorgen voor veel winkelaars. Shopping 1, dat geopend werd op 28 augustus 1968, is het oudste shoppingcenter van Belgie.

Omdat het aantal winkelaars de laatste jaren zakt door de grondige "facelift" die de stad uitvoert aan zijn centrum (heraanleg Europalaan en Dieplaan, opwaardering van de omgevingen rond de shoppingscentra en de vele grootschalige bouwprojecten), heeft Genk besloten om het nieuwe stadsplein met 26 nieuwe winkelruimtes te bouwen.

Maar niet alleen in het centrum kan men winkelen: de Vennestraat in Winterslag, de Stalenstraat in Waterschei en de Hoevenzavellaan in Zwartberg zijn handelsstraten die ontstaan zijn rond de vroegere mijnnijverheid. Naast de gekende zaken, treft men er ook multiculturele voedingszaken aan.

Bereikbaarheid

Genk ligt langs de autosnelweg E314, die Leuven en Aken verbindt. Ook met het openbaar vervoer is de stad vlot bereikbaar. Genk heeft een station met een rechtstreekse treinverbinding met de steden Hasselt, Leuven, Brussel en Gent, en in het weekend ook met Brugge en de kust (Knokke en Blankenberge). Met de bus is Genk onder andere bereikbaar vanuit Hasselt (Lijn 1, Lijn 45) en Maastricht (Lijn 45).

Bezienswaardigheden

Het domein van Bokrijk, met het openluchtmuseum
Het domein Kattevennen met het Europlanetarium, als toegangspoort tot het Nationaal Park Hoge Kempen
Verscheidene kerken en moskeeen (waaronder de mijnkathedraal van Zwartberg en Waterschei, de Oekraiens-Orthodoxe kerk en de Turkse moskee van Sledderlo)
De mijngebouwen, al dan niet met een nieuwe bestemming en mijncites
Het Molenvijverpark met in het Zonnewijzerpark twaalf unieke zonnewijzers en het Heempark
Het natuurgebied "De Maten"
Museum Emile Van Doren, ondergebracht in villa Le Coin Perdu met een indrukwekkende collectie landschapsschilderijen van onder andere Emile Van Doren, Joseph Coosemans, Alphonse Asselbergs, Herman Richir, Armand Maclot, Jan Habex en vele anderen.
Het Nationaal Park Hoge Kempen ligt voor een gedeelte op Genks grondgebied. Op het domein Kattevennen ligt de toegangspoort naar het nationaal park
De nog steeds werkende Slagmolen op de Stiemerbeek, het oudste beschermde monument van de stad Genk.
De moderne Hoofd-bibliotheek van Genk.
Het modernistische sportcentrum van architect Isia Isgour.

Evenementen

zondagsmarkt

De jaarlijkse rommelmarkt, gekend onder de benaming Limburgse Zondagsmarkt, vindt elke zondag in de grote vakantie plaats en is tegenwoordig de grootste van Vlaanderen. Ook dit evenement vond in 1978 haar oorsprong bij de Genkse Jonge Economische Kamer (Jaycees).

Genk on Stage is met ruim 100.000 bezoekers een van de grotere Belgische muziekfestivals. Het is een gratis en driedaags muziekevenement en het vindt plaats in het hartje van Genk. Het festival ontstond in 1982 onder impuls van de Genkse Jonge Economische Kamer (Jaycees) onder de benaming Swingin' Genk.

Een derde evenement dat op initiatief van de Genkse Jonge Economische Kamer (Jaycees) ontstond, is Genk on Ice. Er wordt in de periode van Kerstmis en Nieuwjaar een kunstijsbaan aangelegd in het centrum van de stad of in de Genkse Limburghal. Deze ijsbaan wordt omgeven door allerlei standjes waar dorstigen hun dorst kunnen laven en hongerigen hun honger kunnen stillen.

De jaarlijkse internationale carnavalstoet op de zaterdag van het carnavalsweekend, is een van de grotere stoeten van Belgie en is bovendien de allereerste carnavalstoet van het carnavalsseizoen.

De 1-meistoet is een grote stoet waar niet zoals bij carnaval snoep maar wel bloemen uit de praalwagens worden gegooid. Tegelijkertijd is er dan de jaarlijkse kermis, die tegenwoordig de laatste dagen van april en de eerste van mei plaatsvindt. Ze is 1 van de grootste kermissen van Limburg met tientallen foorkramen. Naast de 1-meistoet vindt op 1 mei eveneens de jaarmarkt plaats, is er een grote rommelmarkt, een schitternde bloemenstoet met voorstelling van de Genkse meikoningin, en in de avond is er ook altijd een groot vuurwerkspektakel.

In het weekend rond 11 november vindt jaarlijks de Sint-Martinusstoet plaats ter ere van Sint-Martinus, de patroonheilige van de stad.

Sport

In de Eerste klasse van het Belgisch voetbal speelt KRC Genk. De club speelt zijn thuiswedstrijden in de Cristal Arena (25.000 plaatsen).

Media

Genk heeft een eigen lokale radio, Radio GRK
Ook heeft Genk zendtijd op TVL, genaamd "Genk 3600".